Kösem Sultan Kimdir - Biyografisi

Osmanlı tarihinin en güçlü kadınlarından Haseki Mah-Peyker Kasem Valide Sultan. 1590 tarihinde dünyaya gelen Kösem Sultan 2 Eylül 1961
tarihinde vefat etmiştir.

I. Ahmed’in eşi olan Kösem Sultan, Padişah IV. Murad’ın ve I. İbrahim’in validesidir. Devlet yönetiminde oldukça
etkin olan Kösem Sultan’ın hayatı opera eserlerine, kitaplara ve tiyatro oyunlarına konu olmuştur.

Osmanlı tarihinde birçok ilke neden olan Kösem Sultan çok farklı ve bir o kadar Osmanlı tarihi açısından önemli bir sultandır. Genç yaşta sultan olmuş, padişahı yönlendirmiş ve kardeşlerini katletmesini sağlamış, ardından iki oğlunu başa getirmiş ve birisinin ölüm emrini verdirtmiş ve torununu tahta geçirmiştir. Valide-i Muazzama (Ulu Valide) lakaplı Mahpeyker Sultan ilk ve tek Ulu Sultandır.Ayrıca haremde katledilen ilk ve tek sultan yine o dur.

Sultan I. Ahmet’in eşi, Sultan IV. Murat ve Sultan I. İbrahim’in anneleridir. Osmanlı tarihinin ünlü ve etkili kadınlarından olan Kösem Sultan, 1590 yılında Bosna’da Anastasya adıyla doğdu. Bosna Beylerbeyi tarafından İstanbul’a kızlarağasına gönderildi. 15 yaşındayken Sultan I. Ahmet’e haseki oldu. Keskin zekasıyla padişahı etkisi altına aldı ve bütün saraya nüfuzunu kabul ettirdi.

Kocası ölünce önce tahta geçen kocasının kardeşi Sultan I. Mustafa ve daha sonra da kocasının başka bir kadından olma oğlu Sultan II. Osman zamanında devlet işlerinde etkinliği arttı. Fakat II. Osman yaşı çok genç olmakla birlikte Kösem Sultan’ın devlet işlerine çok karışmasından rahatsız oldu ve muhtemelen annesi Valide Sultan Mahfiruz Hadice Sultan’ın da etkisiyle onu eski saraya gönderdi. Genç Osman’ın tahtan indirilmesi ve tekrar yerine geçen I. Mustafa’nın da tekrar tahttan indirilmesi üzerine tahta nihayet Kösem Sultan’ın kendi oğlu IV. Murat çıktı. IV. Murat tahta çıktığında sadece 11 yaşındaydı ve Kösem Sultan artık oğlu adına devleti büyük ölçüde yönetmeye başlamıştı.

Zamanla Sultan IV. Murat olgunlaşarak annesinin faaliyetlerini bir ölçüde engellemeye başlamışsa da genç yaşta ölümü üzerine tahta Kösem Sultan’ın diğer oğlu İbrahim çıktı ve Kösem Sultan’ın nüfuzu tekrar arttı. İbrahim tahta çıktığında Osmanlı Hanedanı büyük bir krizle karşılaştı. İbrahim hanedanın tek erkek varisi durumundaydı ve acil bir şekilde hanedanın devamını sağlama zorunluğu vardı. Oysa I. İbrahim bir ölçüde dengesiz görünüyor ve kadınlarla olan ilişkilere ilgi duymuyordu. Osmanlı hanedanının devamını sağlama görevi büyük ölçüde Kösem Sultan’a düştü. Oğlunu tedavi amacıyla ülkenin her yanından üfürükçüler getirtti. Bu üfürükçülerin en ünlüsü Cinci Hoca lakabıyla tanınan Safranbolulu Karabaşzade Hüseyin Efendi’ydi. Nihayet İbrahim’in tahta çıkmasından 2 yıl sonra şehzade Mehmet doğdu kösem sultan buna karşılık olarak Hüseyin Efendi’ye safranbolu da daha sonra cinci hanı olarak anılacak han’ın yapım masraflarını karşılayacak para verdirmiştir. En nihayetinde hanedanın devamı sağlanmış oldu.

I. İbrahim öldükten sonra yerine Kösem Sultan’ın torunu 6 yaşındaki Sultan IV. Mehmet geçti. Önceleri Kösem Sultan’ın nüfuzu devam etti ama bir süre sonra Kösem Sultan’a rakip olan bir başka kadın ortaya çıktı. IV. Mehmet’in annesi Turhan Sultan’la Kösem Sultan arasında kıyasıya bir rekabet başladı. Bu rekabet 3 yıl sürdü ve Kösem Sultan’ın bir gece, dairesinde basılarak boğdurulmasıyla noktalandı. Bu olaydan sonra Köprülü ailesinden sadrazamlar iş başına geldi ve Valide Sultanların (padişahların anneleri) devlet siyasetindeki etkileri sona erdi. Kösem Sultan’ın cenazesi Sultan Ahmet Camii’ndeki I. Ahmet türbesine gömüldü.